H Αδηφαγική διαταραχή ή αλλιώς διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας είναι μια ψυχική διαταραχή πρόσληψης τροφής επισήμως αναγνωρισμένη από το 2013.
Βασικό χαρακτηριστικό της είναι τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια αυξημένης κατανάλωσης φαγητού με απώλεια της αίσθησης ελέγχου έως ότου το άτομο νιώθει δυσφορία. Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων το άτομο βιώνει ντροπή, άγχος και τύψεις.
Οι επιπτώσεις της στην υγεία είναι αρκετά σοβαρές και η διάγνωση και η θεραπεία της απαιτεί την συνδρομή ειδικά εκπαιδευμένων επαγγελματιών υγείας.
Αδηφαγική διαταραχή και κριτήρια διάγνωσης
Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχιάτρων, διαγιγνώσκεται αδηφαγική διαταραχή όταν καταναλώνεις μια μεγάλη ποσότητα φαγητού (μεγαλύτερη από όσο θα έτρωγαν οι περισσότεροι στο ίδιο χρονικό διάστημα και στις ίδιες συνθήκες) χάνοντας την αίσθηση του ελέγχου.
Τα επεισόδια χαρακτηρίζονται με 3 ή περισσότερα από τα παρακάτω:
- Τρως πιο γρήγορα από το φυσιολογικό και μέχρι να νιώθεις δυσφορία
- Τρως μεγάλες ποσότητες φαγητού όταν δεν πεινάς
- Τρως μόνος-η γιατί ντρέπεσαι για το πόσο τρως
- Αισθάνεσαι αηδία, θλίψη ή ενοχές μετά το επεισόδιο
Η συχνότητα των υπερφαγικών επεισοδίων είναι τουλάχιστον 1 την εβδομάδα για 3 συνεχόμενους μήνες.
Η διαφορά με την Βουλιμία είναι ότι τα υπερφαγικά επεισόδια δεν συνοδεύονται από εκκαθαριστικές συμπεριφορές (όπως εμετός, καθαρτικά, νηστεία).
Γιατί κάνω υπερφαγικά επεισόδια;
Τα υπερφαγικά επεισόδια δεν συμβαίνουν επειδή απλώς δεν μπορείς να ελέγχεις το φαγητό που καταναλώνεις.
Η αδηφαγική διαταραχή είναι μια ψυχική διαταραχή με βαθύτερα αίτια και τα υπερφαγικά επεισόδια είναι απλώς η εκδήλωσή τους. Μερικοί παράγοντες που μπορούν να σε οδηγήσουν να αναπτύξεις τη συγκεκριμένη διαταραχή πρόσληψης τροφής είναι να:
- Σε έχουν κρίνει για τις διατροφικές σου συνήθειες, το σχήμα και το βάρος του σώματος (ιδιαίτερα αν αυτό συνέβη στην παιδική και εφηβική ηλικία)
- Είσαι αγχώδης ή να έχεις χαμηλή αυτοεκτίμηση με τάσεις τελειομανίας
- Είσαι στον φαύλο κύκλο της υπερφαγίας και της αυστηρού περιορισμού της τροφής
- Είχες δεχτεί σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
- Έχεις άγχος ή έντονη πίεση να διατηρήσεις χαμηλό σωματικό βάρος (πχ αθλητές ή αθλήτριες, χορευτές ή μοντέλα)
- Είχες κάποιο άτομο στο οικογενειακό σου περιβάλλον με διατροφική διαταραχή ή με κατάθλιψη ή να έκανε κατάχρηση αλκοόλ ή ναρκωτικών
Αδηφαγική διαταραχή και συνέπειες για την υγεία
Η παχυσαρκία και το υπερβάλλον σωματικό είναι πολύ συχνά σε άτομα που υποφέρουν από αδηφαγική διαταραχή.
Τα υπερφαγικά επεισόδια μπορεί να επανεμφανίζονται μετά από μια περίοδο αυστηρής δίαιτας στην οποία το άτομο προσπαθεί να χάσει βάρος. Αυτός ο φαύλος κύκλος δίαιτας – υπερφαγίας τελικά οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους μακροπρόθεσμα.
Σε συνδυασμό με το αυξημένο βάρος συχνά εμφανίζονται χρόνια προβλήματα υγείας όπως αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακά προβλήματα. Πολύ κοινά προβλήματα είναι τα γαστρεντερικά κυρίως στο στομάχι. Κοιλιακός πόνος, φούσκωμα, ναυτία είναι μερικά από τα συμπτώματα που μπορεί να υποφέρει κάποιος με υπερφαγικά επεισόδια.
Τέλος, σημαντική είναι η αλληλεπίδραση της ψυχικής υγείας με την διατροφική διαταραχή. Μειωμένη αυτοπεποίθηση, αυτοεκτίμηση και διαταραγμένη σχέση με το σώμα παρατηρούμε συχνά στα άτομα με αδηφαγική διαταραχή.
Πώς αντιμετωπίζεται η Αδηφαγία
Μια διαταραχή πρόσληψης τροφής, δεν μπορεί να θεραπευτεί από μόνη της.
Η αναζήτηση βοήθειας μπορεί να μοιάζει δύσκολη όμως δεν είναι αποτυχία. Χρειάζεσαι μια εξειδικευμένη βοήθεια που θα σε βοηθήσει να κατάλληλα να θεραπευτείς από τη διατροφική διαταραχή. Με τη σωστή καθοδήγηση:
- θα απελευθερωθείς από τον κύκλο υπερφαγίας – στέρησης πιο γρήγορα
- τα υπερφαγικά επεισόδια θα μειωθούν σταδιακά
- η σκέψη του φαγητού και της υπερφαγίας θα αφήσει «χώρο» στην ημέρα σου για να κάνεις άλλα πράγματα που αγαπάς
- θα δεις βελτίωση στην καθημερινότητά σου και στην ποιότητα της ζωής σου
Στάδια θεραπείας
Αν και η απώλεια σωματικού βάρους είναι συνήθως ο βασικός στόχος ενός ατόμου με αδηφαγική διαταραχή, η προσπάθεια για απώλεια βάρους δεν ενθαρρύνεται στην αρχή της θεραπείας.
Η δίαιτα και η συχνή ζύγιση μπορεί να αποτελέσει παράγοντα πρόκλησης υπερφαγικών επεισοδίων και να καθυστερήσει την πρόοδο. Η βελτίωση της ποιότητας διατροφής, ο προγραμματισμός των γευμάτων, τα θρεπτικά γεύματα και σνακ ενδεχομένως να οδηγήσουν σε απώλεια βάρους, χωρίς όμως να αποτελεί βασικό στόχο.
Μια πολύ χρήσιμη και βοηθητική τεχνική στη διαχείριση των υπερφαγικών επεισοδίων είναι η καταγραφή ημερολογίου τροφίμων, σκέψεων και συναισθημάτων.
Από το ημερολόγιο λαμβάνουμε πολύτιμες πληροφορίες και ξεδιπλώνουμε σιγά σιγά το κουβάρι της αδηφαγικής διαταραχής και του τρόπου που επηρεάζει το άτομο.
Επιστημονική υποστήριξη στην αντιμετώπιση της αδηφαγική διαταραχής
Βρίσκεσαι μέσα στο φαύλο κύκλο της υπερφαγίας ή γνωρίζεις κάποιο άτομο που βιώνει μια παρόμοια κατάσταση; Είμαι εδώ για να σε βοηθήσω!
Είμαι Διατροφολόγος Διαιτολόγος στο Νέο Ψυχικό και πιστοποιημένη Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές. Διαθέτω τις γνώσεις και την εμπειρία να σε καθοδηγήσω ώστε να τεθούν οι βάσεις της θεραπείας σε συνεργασία και με εξειδικευμένους ψυχολόγους.
Μπορώ να σε εξυπηρετήσω με δια ζώσης συνεδρίες ή διαδικτυακά και είμαι στην διάθεση σου για επικοινωνία με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σε εξυπηρετεί:
- τηλεφώνησε μου στο 213-0105933
- στείλε μου Email στο info@nutri-me.gr
- συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας της ιστοσελίδας μου
Βιβλιογραφία
- NHS Binge Eating Disorder https://www.nhs.uk/mental-health/conditions/binge-eating/
- National Eating Disorders Association (NEDA) Binge Eating Disorder https://www.nationaleatingdisorders.org/learn/by-eating-disorder/bed
