Οι Διατροφικές Διαταραχές είναι ψυχικές παθήσεις στις οποίες το φαγητό χρησιμοποιείται ως μέσο ελέγχου των συναισθημάτων ή άλλων καταστάσεων.
Ανάλογα την μορφή τους, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές για την υγεία και η θεραπεία τους προϋποθέτει ειδικά εκπαιδευμένους Επαγγελματίες Υγείας. Στην χώρα μας, δραστηριοποιούνται φορείς που ασχολούνται με τις διαταραχές πρόσληψης τροφής από τα μέσα του 1990.
Όταν ένα άτομο πάσχει από διατροφική διαταραχή, αναπτύσσει ένα σύνολο μη ισορροπημένων διατροφικών συμπεριφορών όπου τρώει πολύ λίγο ή αντίθετα τρώει πάρα πολύ και αγχώνεται για το βάρος και το σχήμα του σώματός του.
Διεθνώς, για την διάγνωση τους, η Αμερικανική Ένωση Ψυχιάτρων εκδίδει και ενημερώνει συνεχώς τα διαγνωστικά κριτήρια (DSM5) τους.
Ποιές είναι οι Διατροφικές Διαταραχές
Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM5, οι Διατροφικές Διαταραχές διακρίνονται στις ακόλουθες κατηγορίες:
- Ψυχογενής Ανορεξία
- Ψυχογενής Βουλιμία
- Διαταραχή επεισοδιακής υπερφαγίας ή Αδηφαγική Διαταραχή
- Αποφευκτική/ Περιοριστική διαταραχή πρόσληψης τροφής
- Pica ή αλλοτριοφαγία
- Διαταραχή μηρυκασμού
- Άλλες διαταραχές πρόσληψης τροφής (νυχτερινή υπερφαγία, καθαρτική διαταραχή κλπ)
Νευρική Ανορεξία
Η Νευρική ή Ψυχογενής Ανορεξία χαρακτηρίζεται από περιορισμό της λήψης τροφής και απώλεια βάρους.
Συνήθως, ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι κάτω από τα φυσιολογικά όρια <18,5. Η ανάγκη για δίαιτα προκύπτει από τον φόβο για αύξηση του βάρους και του λίπους στο σώμα. Υπάρχουν 2 τύποι ψυχογενούς ανορεξίας:
- Περιοριστικού τύπου: Τα άτομα χάνουν βάρος μέσω της αυστηρής δίαιτας ή της εξαντλητικής γυμναστικής
- Υπερφαγικού/Καθαρτικού τύπου: Τα άτομα έχουν το φόβο του βάρους αλλά κάνουν υπερφαγικά επεισόδια ή και χρησιμοποιούν εκκαθαριστικές μεθόδους (εμετούς, καθαρτικά)
Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κάποιος με Νευρική Ανορεξία είναι καρδιακά προβλήματα, διαταραχές έμμηνου κύκλου, ζαλάδα και λιποθυμία, κούραση, κόπωση και ατονία, αδύναμα μαλλιά και νύχια, δυσκοιλιότητα, άγχος, κατάθλιψη και ευερεθιστότητα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ανορεξία είναι η διαταραχή πρόσληψης τροφής με τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.
Νευρική Βουλιμία
Η Νευρική ή αλλιώς Ψυχογενής Βουλιμία χαρακτηρίζεται από περιόδους δίαιτας και προτίμησης σε χαμηλά σε θερμίδες τρόφιμα και εναλλαγές σε περιόδους υπερφαγικών επεσοδίων με “απαγορευμένα” τρόφιμα.
Υπερφαγικό επεισόδιο εννοούμε την κατανάλωση μιας μεγάλης ποσότητας φαγητού σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα με απώλεια της αίσθησης ελέγχου της πρόσληψης τροφής. Άτομα με Βουλιμία μετά από ένα υπερφαγικό επεισόδιο χρησιμοποιούν μια μέθοδο αντιστάθμισης του επεισοδίου και προσπαθούν να μειώσουν τις θερμίδες που κατανάλωσαν. Γι’ αυτό το λόγο οδηγούνται στην πρόκληση εμετού, στη χρήση καθαρτικών ή στην εξαντλητική γυμναστική.
Η Ψυχογενής Βουλιμία μπορεί να παραμένει για χρόνια αδιάγνωστη και απαρατήρητη από τους συγγενείς και τους φίλους του ατόμου που ταλαιπωρείται. Το αίσθημα της ντροπής που είναι ιδιαίτερα έντονο οδηγεί τους πάσχοντες να κρύβουν αυτές τις συμπεριφορές.
Τα σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν Νευρική Βουλιμία είναι οι συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα μετά τα γεύματα, καούρες και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, χρόνιος πονόλαιμος ή βραχνή φωνή, διάβρωση των δοντιών (λόγω εμετών) και διόγκωση των σιελογόνων αδένων στα μάγουλα.
Σε σχέση με την Ανορεξία, τα ποσοστά θνησιμότητας είναι πολύ μικρά. Ωστόσο, ένα βουλιμικό άτομο μπορεί να εμφανίσει διάφορα προβλήματα στο γαστρεντερικό του σύστημα ή καρδιακή αρρυθμία
Αδηφαγία
Η Αδηφαγική Διαταραχή είναι μια διατροφική διαταραχή που προσομοιάζει αρκετά την βουλίμια γι’ αυτό και πολύ συχνά συγχέονται.
Όπως είδαμε και στην Νευρική Βουλιμία, στην Αδηφαγική Διαταραχή έχουμε υπερφαγικά επεισόδια. Ειδικότερα, το άτομο καταναλώνει μια μεγάλη ποσότητα φαγητού σε μικρό χρονικό διάστημα. Βασικό χαρακτηριστικό είναι η απώλεια της αίσθησης του ελέγχου.
Αντίθετα με τη Βουλιμία, δεν έχουμε αντισταθμιστικές μεθόδους του υπερφαγικού επεισοδίου (όπως ο εμετός). Για να τεθεί η διάγνωση της διαταραχής επεισοδιακής υπερφαγίας, το άτομο θα πρέπει να κάνει τουλάχιστον 1 υπερφαγικό επεισόδιο την εβδομάδα για 3 συνεχόμενους μήνες. Συμπτώματα που μπορεί να έχει κάποιος είναι να:
- τρώει πάρα πολύ γρήγορα και έως ότου νιώθει δυσφορία
- τρώει μεγάλες ποσότητες φαγητού όταν δεν νιώθει πείνα ή να τρώει μόνος/η και να νιώθει ντροπή
- νιώθει αηδία, θλίψη, τύψεις και ενοχές
Η πιο συχνή συνέπεια της Αδηφαγικής Διαταραχής είναι το υπέρβαρο και η παχυσαρκία. Η συστηματική κατανάλωση μεγάλων γευμάτων οδηγεί σε ένα θετικό ενεργειακό ισοζύγιο και στην αύξηση του βάρους σε βάθος χρόνου. Μαζί με το αυξημένο βάρος μπορεί να συνυπάρχουν χρόνια νοσήματα, όπως σακχαρώδης διαβήτης, δυσλιπιδαιμία (υψηλή χοληστερόλη, τριγλυκερίδια) κλπ.
Πώς θεραπεύονται οι Διαταραχές πρόσληψης τροφής
Οι Διατροφικές Διαταραχές θεραπεύονται με επιτυχία όταν ο ασθενής λαμβάνει βοήθεια από Επαγγελματίες Υγείας εξειδικευμένους σε αυτές.
Προφανώς, η βάση της θεραπείας είναι ο Διατροφολόγος. Επικουρικά όμως και αν χρειαστεί, ενδέχεται να είναι σημαντικό να εμπλακούν και άλλες ειδικότητες (Ψυχοθεραπευτής, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής κλπ).
Σε περιπτώσεις παιδιών και εφήβων με διαταραχές πρόσληψης τροφής, η συμμετοχή των γονέων στη θεραπευτική διαδικασία είναι εξίσου απαραίτητη και σημαντική για την πορεία της θεραπείας.
Από την πλευρά της διατροφής και ανάλογα την πάθηση τα πρωτόκολλα θεραπείας διαφέρουν. Σε γενικές γραμμές όμως, η θεραπεία απαιτεί την εστίαση του θεραπευτή στην εκπαίδευση της φυσιολογίας του σώματος και στην θρέψη που μπορούμε να δώσουμε μέσα από την τροφή μας.
Σκοπός μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ισορροπημένο διατροφικό μοτίβο χωρίς στερήσεις και να αποκτήσει το άτομο μια υγιή σχέση με την τροφή και το σώμα του.
Επιστημονική υποστήριξη στην αντιμετώπιση Διατροφικών Διαταραχών
Αναγνώρισες συμπτώματα κάποιας Διατροφικής Διαταραχής σε εσένα ή σε κάποιο δικό σου αγαπημένο πρόσωπο; Είμαι εδώ για να σε βοηθήσω!
Είμαι Διατροφολόγος Διαιτολόγος στο Νέο Ψυχικό και πιστοποιημένη Master Practitioner στις Διατροφικές Διαταραχές. Διαθέωτω τις γνώσεις και την εμπειρία να σε καθοδηγήσω ώστε να τεθούν οι βάσεις της θεραπείας.
Μπορώ να σε εξυπηρετήσω με δια ζώσης συνεδρίες ή διαδικτυακά και είμαι στην διάθεση σου για επικοινωνία με όποιον από τους ακόλουθους τρόπους σε εξυπηρετεί:
- τηλεφώνησε μου στο 213-0105933
- στείλε μου Email στο info@nutri-me.gr
- συμπλήρωσε την φόρμα επικοινωνίας της ιστοσελίδας μου
