Τις περισσότερες φορές όταν σκεφτόμαστε να χάσουμε βάρους στο μυαλό μας έρχεται η περίοδος της απώλειας βάρους. Συχνά η απώλεια φαντάζει βουνό καθώς σκεφτόμαστε τις αλλαγές που θα χρειαστεί να κάνουμε! Όμως, τελικά δε δίνουμε την απαραίτητη έμφαση στο επόμενο στάδιο. Η διατήρηση της απώλειας του σωματικού βάρους είναι ουσιαστικά είναι το πραγματικό challenge!
Γιατί μας ενδιαφέρει τόσο η διατήρηση της απώλειας;
Αρχικά, σκέψου πόσες φορές σου έχει συμβεί να καταφέρεις να μειώσεις το σωματικό σου βάρος αλλά μετά από κάποιο χρονικό διάστημα να επιστρέψεις στο αρχικό σου βάρος; Η αλήθεια είναι ότι είναι η επαναπρόσληψη του σωματικού βάρους ένα αρκετά συχνό φαινόμενο. Έχει απασχολήσει για χρόνια την επιστημονική κοινότητα.
Η διατήρηση της απώλειας του σωματικού βάρους είναι σημαντική. Το φαινόμενο yo-yo στο σωματικό βάρος φαίνεται ότι συσχετίζεται αρνητικά με την υγεία μας. Επηρεάζει τόσο καρδιομεταβολικούς όσο και ψυχολογικούς παράγοντες.
Πώς όμως θα καταφέρουμε να πετύχουμε τη διατήρηση της απώλειας;
Το μυστικό είναι ότι δεν υπάρχει μυστικό! Η επαναπρόσληψη του σωματικού βάρους μπορεί να συμβεί και είναι σημαντικό πάντα να λαμβάνουμε υπόψιν μας τις συνθήκες και τον τρόπο που οδηγούν σε αυτή. Πάμε, όμως, να δούμε ποιες είναι αυτές οι συμπεριφορές και τεχνικές που φαίνεται ότι σχετίζονται με μεγαλύτερη πιθανότητα για διατήρηση της απώλειας!
Σύμφωνα με μια πρόσφατη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, υπάρχουν κάποιοι βασικοί άξονες που λειτουργούν σε καθένα από εμάς και δείχνουν να επηρεάζουν τη διατήρηση της απώλειας βάρους. Αυτοί οι άξονες διακρίνονται σε συμπεριφοριστικούς, ψυχολογικούς και κοινωνικούς. Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά (όπως η ηλικία, το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση, το εισόδημα κα) που μελετήθηκαν στην συγκεκριμένη ανασκόπηση δεν φάνηκε να συσχετίζονται σημαντικά.
Συμπεριφορικοί παράγοντες
Σε αυτή την κατηγορία συγκαταλέγονται διάφορες συμπεριφορές μας γύρω από την διατροφή και την άσκηση.
Πιο συγκεκριμένα, η αυτό- παρακολούθηση και ο αυτό-έλεγχος είναι πολύ βοηθητικοί! Δηλαδή, η ικανότητα του ατόμου να μπορεί να παρακολουθεί την ενεργειακή του πρόσληψη, τα τρόφιμα που καταναλώνει και να έχει ευελιξία ανάμεσα στις διατροφικές του επιλογές, τον βοηθά τελικά να διατηρήσει την αρχική του απώλεια. Σχετικά με την παρακολούθηση του σωματικού βάρους, η ζύγιση 1 φορά την εβδομάδα μπορεί να είναι βοηθητική.
Επιπλέον, η υψηλή σωματική δραστηριότητα είναι καθοριστικός παράγοντας στη διατήρηση του σωματικού βάρους. Σημαντικά είναι ένας δραστήριο τρόπο ζωής αλλά και η αυξημένη σωματική άσκηση. Ούτως ή άλλως, η αύξηση της σωματικής άσκησης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στο παζλ της απώλειας βάρους. Συνεπώς η διατήρησή της σε υψηλά επίπεδα μας βοηθά να διατηρήσουμε και το βάρος μας.
Τέλος, σχετικά με την κατανάλωση συγκεκριμένων ομάδων τροφίμων ευεργετική φαίνεται να είναι η υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Παράλληλα επιβαρυντική είναι η αυξημένη κατανάλωση αναψυκτικών με βάση τη ζάχαρη.
Ψυχολογικοί παράγοντες
Η ψυχολογία είναι ένας από τους καθοριστικούς παράγοντες για την αποτελεσματικότητα μιας προσπάθειας απώλειας βάρους. Εξίσου σημαντική φαίνεται ότι είναι και στη διατήρηση της. Σημαντικό ρόλο παίζουν η αυτό-επιβράβευση και η υψηλή αυτό- εκτίμηση, δηλαδή η ικανότητα μας να αναγνωρίζουμε την προσπάθεια μας και να επιβραβεύουμε τους εαυτό μας!
Κοινωνικοί παράγοντες
Ο ρόλος της οικογένειας αλλά και του κοινωνικού περίγυρου μπορεί να επηρεάσει τόσο θετικά όσο και αρνητικά μια προσπάθεια απώλειας βάρους! Ας σκεφτούμε τη διαφορά μεταξύ μιας φίλης, η οποία προτείνει συχνά να παραγγέλνουμε πίτσα και μίας φίλης που μας παρακινεί να πάμε για απογευματινό περπάτημα. Σε σχέση με τη διατήρηση της απώλειας, η συναισθηματική υποστήριξη από το περιβάλλον μας φαίνεται ότι μπορεί να την επηρεάσει θετικά!
Συνολικά, βλέπουμε ότι η διατήρηση της απώλειας είναι μια σημαντική περίοδος και γι’ αυτό το λόγο αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας για αλλαγή του σωματικού βάρους! Ο διαιτολόγος σου μπορεί να σε βοηθήσει, να σε εκπαιδεύσει και να σε προετοιμάσει ώστε να μπορέσεις να κατακτήσεις τόσο την απώλεια όσο και τη διατήρησή της! Όλες αυτές οι τεχνικές, οι δεξιότητες και οι νέες συνήθειες που χτίζουμε στο ταξίδι της αλλαγής και της απώλειας έρχονται να μας βοηθήσουν και στο επόμενο στάδιο και γιατί όχι να μας συνοδεύουν μια ζωή!
Βιβλιογραφία
Varkevisser RDM, van Stralen MM, Kroeze W, Ket JCF, Steenhuis IHM. Determinants of weight loss maintenance: a systematic review. Obes Rev. 2019 Feb;20(2):171-211. doi: 10.1111/obr.12772. Epub 2018 Oct 16. PMID: 30324651; PMCID: PMC7416131. Ulen CG. Weight regain prevention. Clin Diab 2008; 26: 100.
